Lịch sử Tennis
Chỉ trong khoảng vài năm trở lại đây, Tennis (hay còn gọi là quần vợt) đã thay đổi từ một môn thể thao dành cho giới thượng lưu Việt Nam thành một thú vui quen thuộc của nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hết về lịch sử của môn thể thao lâu đời này.
Chỉ trong khoảng vài năm trở lại đây, Tennis (hay còn gọi là quần vợt) đã thay đổi từ một môn thể thao dành cho giới thượng lưu Việt Nam thành một thú vui quen thuộc của nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hết về lịch sử của môn thể thao lâu đời này.
Cái tên tennis bắt nguồn từ một trò chơi đánh bóng của người Hy Lạp cổ đại có tên là “sphairistike”. Khi thiếu tá Walter Wingfield nghĩ ra một trò giải trí mới, vay mượn từ rất nhiều trò chơi khác: lưới từ môn cầu lông, trái bóng từ bóng ném và cây vợt từ môn racquets (môn đánh bóng trong phòng có tường bao quanh), ông đã mượn luôn cái tên Hy Lạp này cho nó.
Nếu thiếu tá Wingfield không quyết định đổi tên môn thể thao mới thì có lẽ bây giờ chúng ta sẽ phải theo dõi Wimbledon Sphairistike Championships. Nhưng chắc sẽ không có mấy người thích cái tên này, nhất là các bình luận viên thể thao.
Sphairistike nhanh chóng được đổi thành “sticky”, trong tiếng Pháp là stické, một cách gọi có tính hạ thấp. Sau khi được cựu thủ tướng Anh Arthur Balfour góp ý, thiếu tá Wingfield đã quyết định đặt tên cho môn thể thao này là “lawn tennis” (quần vợt trên sân cỏ), và được cấp bằng phát minh với cái tên này.
Mặc dù cái tên được chọn là do thiếu tá Wingfield nghĩ ra, nhưng thực tế, môn tennis hiện đại đã hình thành theo hai con đường riêng biệt.
Vào năm 1856, Alex Ryden, cố vấn pháp luật, đã cùng với người bạn là Joao Batista Pereira, lái buôn Bồ Đào Nha, chơi một trò chơi được họ gọi là “pelota”, tương tự như một trò đánh bóng của Tây Ban Nha. Họ thường thi đấu trên một bãi cỏ tại Edgbaston, thành phố Birmingham.
Đến năm 1872, cả hai chuyển tới Leamington Spa, thành phố thuộc miền Nam nước Anh; và trò chơi của họ đã thu hút thêm hai bác sỹ thuộc bệnh viện Warneford.
Sau đó, Pereira đã cùng với bác sỹ Frederick Haynes và bác sỹ Wellesley Tomkins thành lập câu lạc bộ quần vợt trên sân cỏ đầu tiên trên thế giới, câu lạc bộ Leamington Tennis Club, cũng như đưa ra những luật lệ đầu tiên cho môn thể thao này.
Tờ báo The Courier ngày 23 tháng 07 năm 1884 đã ghi nhận một trong những giải thi đấu đầu tiên của môn tennis, diễn ra tại sảnh Shrubland (nơi này đã bị phá hủy vào năm 1948).
Con đường thứ hai, được biết đến nhiều hơn, là môn tennis do thiếu tá Walter Clopton Wingfield nghĩ ra, dành cho những vị khách đến chơi tại biệt thự của ông nằm ở Natchlwyd, xứ Wales. Trò chơi này được vay mượn từ rất nhiều môn thể thao khác, mà đặc biệt là một môn thể thao trong nhà có tên “real tennis” (có nghĩa là “tennis hoàng gia”).
Nhìn thấy tương lai sáng lạn của môn thể thao này, thiếu tá Wingfield đã đăng ký sáng chế vào năm 1874, nhưng đã không thể giữ được độc quyền. Tennis phát triển một cách nhanh chóng trong các giai cấp nhàn rỗi của Anh và lan sang cả nước Mỹ. Lần đầu tiên tennis xuất hiện bên kia bờ Đại Tây Dương là tại tư gia của Mary Ewing Outerbridge, Staten Island, New York cùng trong năm 1874.
Đến năm 1881, nhu cầu thi đấu đã dẫn tới sự xuất hiện của rất nhiều câu lạc bộ tennis. Và giải đấu đầu tiên tại Wimbledon, London đã được tổ chức vào năm 1877.
Cũng trong năm 1881, Hiệp hội quần vợt trên sân cỏ quốc gia Hoa Kỳ (nay là Hiệp hội quần vợt quốc gia Hoa Kỳ) đã tiêu chuẩn hóa bộ luật đầu tiên của môn quần vợt, đồng thời tổ chức các giải đấu trên đất Mỹ. Đây là nền tảng cho bộ luật hoàn chỉnh I.L.T.F được ban hành năm 1924, và hầu như được giữ nguyên cho đến bây giờ. Trong hơn 80 năm, chỉ có một thay đổi lớn là việc thêm vào hệ thống tie-break do James Van Alen nghĩ ra.
Giải đấu U.S. National Men"s Singles Championship (Giải vô địch đơn nam quốc gia Mỹ) nay là U.S Open (Giải Mỹ mở rộng), được tổ chức lần đầu tiên tại Newport, Rhode Island, và chỉ sau đó 6 năm, giải đấu tương tự dành cho nữ cũng được tổ chức. Riêng giải David Cup dành cho các đội tuyển nam quốc gia được tổ chức lần dầu giữa Anh và Mỹ vào năm 1900.
Trong nhiều năm, tennis là môn thể thao của các nước nói tiếng Anh, trong đó nổi bật là Mỹ và khối liên hiệp Anh. Ngoài ra, nó cũng khá phổ biến ở Pháp, và giải Pháp mở rộng lần đầu tiên diễn ra vào năm 1891.
Cũng chính vì thế, các giải đấu Wimbledon, Mỹ mở rộng, Pháp mở rộng và Úc mở rộng (được tổ chức lần đầu năm 1905) đã trở thành những giải đấu có uy tín lớn nhất trong giới banh nỉ cho đến nay. Bốn giải đấu này tập hợp lại thành một hệ thống được gọi là Grand Slam.
Năm 1926, C.C.Pyle đã tổ chức hệ thống giải đấu tennis chuyên nghiệp đầu tiên giữa những tuyển thủ Mỹ và Pháp. Tại đây các tuyển thủ sẽ thi đấu cho khán giả đã trả tiền vào xem. Và trong suốt 42 năm, quần vợt chuyên nghiệp và nghiệp dư hoàn toàn độc lập với nhau; các tuyển thủ chuyên nghiệp không được thi đấu tại giải nghiệp dư.
Mãi đến năm 1968, sức ép thương mại mới đánh đổ được bức tường ngăn cách này. Thời đại mở của tennis bắt đầu, cho phép tất các các tay vợt được tham dự bất kỳ giải đấu nào, cũng như giúp các tuyển thủ hàng đầu có thể sống bằng tennis.
Roland Garros, hay Pháp mở rộng - một trong bốn giải đấu lớn nhất của làng banh nỉ
Thời đại mới cũng khai sinh những hệ thống thi đấu chuyên nghiệp trong khi lợi nhuận khổng lồ từ việc bán bản quyền truyền hình đã truyền bá quần vợt ra khắp thế giới; các tay vợt thuộc khối các nước nói tiếng Anh không còn giữ địa vị thống trị. Kể từ năm 1970 đến nay, các nhà vô địch đều đến từ rất nhiều quốc gia khác nhau như Đức, Úc, Brazil, Thụy Sỹ…
Tại Mỹ, quần vợt đã nhanh chóng chuyển thành một môn thể thao dành cho tất cả mọi người. Thành công đã đến với rất nhiều tay vợt, từ một người thuộc giai cấp công nhân như Jimmy Connors đến những người Mỹ gốc Phi như Arthur Ashe hay chị em nhà Williams. Đây có thể là kết quả của việc trong thập kỷ 70, Hiệp hội quần vợt quốc gia Hoa Kỳ đã quyết định đưa giải đấu U.S. Open ra thi đấu ở một công viên công cộng và cho phép mọi người đến xem với chỉ một khoản “phí sân cỏ” là 17$ (giá hiện nay).
Đến năm 1954, James Van Alen, người đã có công sáng tạo ra hệ thống tie-break đã thành lập một Viện bảo tàng quần vợt Quốc tế, đặt tại Newport, Rhode Island. Nơi đây lưu giữ một bộ sưu tập khổng lồ những kỷ vật của làng banh nỉ cũng như một bảng thống kê những nhân vật có tên tuổi, có những đóng góp quan trọng cho môn tennis, gồm cả các tay vợt lẫn những người chỉ làm công việc văn phòng.
